Fehmi Koru*
Sorunlarla dolu günümüz Türkiye’sinin tartışma gündeminde, birinci sırada, anayasa ve Anayasa Mahkemesi bulunuyor. Anayasa ortada dururken bir dizi anayasaya ters kararlar ve süreçler gözleniyor. Anayasa Mahkemesi’nin anayasadan hareketle aldığı kararlar, anayasa gereği mahkemeleri de bağlarken, bir mahkeme o kararı uygulamıyor, bir diğer mahkeme de o kararın alınmasında oy kullanan dokuz üye için kabahat duyurusunda bulunabiliyor.
Anayasa Mahkemesi kurum olarak, suçlanan üyeleri de ferdi olarak kendilerine yönelik haller karşısında sessiz kalıyor.
Yapabildikleri, kararlarında ısrar etmekten ibaret…
Dün birinci reaksiyon sayılabilecek bir çıkış Anayasa Mahkemesi’nin eski lideri Haşim Kılıç’tan geldi. Demokraside Birlik Vakfı‘nın düzenlediği ‘Türkiye’nin İkinci Yüzyılında Tam Demokrasi Amacı ve Yeni Anayasa’dan Beklentiler Paneli’nde bir konuşma yaptı Haşim Kılıç ve yaşanan külfetlerin temelinde var olan yanlışlıklar hakkında teşhislerini paylaştı.
Yaptığı doyurucu bir konuşma; hatta onun düzeyindeki bir şahıstan gelmesi bakımından, bildirileri bayağı yavuz da sayılabilir.
Ortamın gürültüsüne kurban gitmemesi için, konuşmasından can alıcı kısımları sizler için buraya aktarıyorum.
Haşim Kılıç’ın konuşmasından kısımlar:
“Geriye yanlışsız gittiğiniz vakit Türkiye iki hususta çok önemli ıstırap çekmiş: birisi tabir özgürlüğü, başkası de din ve vicdan özgürlüğü ve sıkıntılarımız daima bu eksende doğmuş.
1961 Anayasası’nda Cumhuriyet’in nitelikleri belirtilmiş; demokratik, laik, toplumsal bir hukuk devleti olarak nitelendirilmiştir. Fakat bu kavramların içleri, doldurması gereken kurum tarafından kozmik hukuk kıymetlerine uygun olarak doldurulmadığından ötürü maalesef meseleler yaşayarak geldik.
İfade özgürlüğünün içerisine basın özgürlüğünü de, örgütlenme ve toplantı ve şov yürüyüşünü de katabilirsiniz.
Din ve vicdan özgürlüğü konusunda da tarihi ve fahiş yanlışlar yapılarak aşikâr bir noktaya kadar gelindi ve bugün birtakım bahislerde şikayet ediyorsak, birtakım mevzuları eleştiriyorsak, keyifli değilsek, bu, laiklik konusunun içinin üniversal manada doldurulamadığındandır.
Biz ne demokrasinin ne laikliğin ne hukuk devletinin ne de toplumsal devletin içini gereğince doldurduk. Bunu yapması gereken Anayasa Mahkemesi’ydi. Anayasa Mahkemesi yorum hakkı olan, anayasayı yorumlayan ve ‘Anayasa Mahkemesi ne diyorsa anayasa odur’ olan bir kurum bizim için.
Ama bunların içi doldurulamadı.
Bugün Cumhurbaşkanlığı sisteminden şayet rahatsız olan varsa -ki rahatsızlık var- ve reaksiyon varsa, bu reaksiyonun altında bu tarihi gerçekler vardır.
İfade özgürlüğüyle ilgili… Hepiniz biliyorsunuz, söylemeye gerek yok, bir vakitler 141, 142, 163 silahlarıyla beşerler tarandı, hapishanelerde yer kalmamıştı. Her ne hikmetse bizim yargı ya da siyasetçilerimiz bu mevzuda çok kabiliyetli, kesinlikle bir şey buluyoruz.
Rahmetli Turgut Özal 141, 142, 163’ü kaldırdı, gerisinden bu sefer 299. unsur çıktı. Bugün Cumhurbaşkanı’na hakaretten yüz binlerce evrak soruşturma açıldı ve bu soruşturmanın bir kısmı kovuşturmayla sonuçlandı, o kovuşturmaların sonunda da 25 ile 30 bin ortasında insan mahkum oldu. Bu nedir biliyor musunuz? Bu bir yerleri müdafaa ismine cezalandırmak için bir silah olarak kullanma aracıdır.
Bugün, biliyorsunuz 312’nci husus terörle çabayla ilgili, yok terörü övmeyle ilgili, önemli manada yorumlar yapılarak mahkemelerimiz kararlar veriyorlar. 10 sene evvel bir tweet attı diye beşerler yargılandı ve hapishanelere düştü. Bugün bizim hapishanelerimizde 300 binin üzerinde insan var.
Biz tutukluluk konusunu bile cezalandırma aracı olarak kullandık; maddede yazmasına karşın keyfi yorumlarımızla, insanları tutuklayarak hapishanelerde bekletmek durumunda kaldık.
Bir anayasa var, bir de anayasanın uygulanması ve yorumu var. Bir laiklik var, laikliğin uygulanması ve yorumlanması var. Bir hukuk devleti var, hukuk devletinin uygulanması ve yorumu var. Artık soruyorum, bunların hangisi hatalı?
Bugün problemimiz ne anayasa bence, ne de maddelerimizdir. Bunu uygulayan ve yorumlayan insanlarımızdır. Yargı erkine verilmiş olan yorum hakkı maalesef isabetli kullanılmıyor. Kullanılmadığı için de bu meselelerin ülkede bıraktığı yakıcı ve yıkıcı tesirlerini maalesef çözemiyoruz, çözemedik.
Anayasa’nın 177 hususu var, 177 unsurun 121 hususu değişmiş. Yaklaşık 51 unsuru ikinci ve üçüncü sefer değişmiş. Bunun 34 hususu AK Parti öncesinde değişmiş, AK Parti iktidarıyla birlikte de 79 husus değişmiş. Artık bana söyler misiniz, ortada bir darbe anayasası var mı? Münasebetiyle bugün çektiğimiz külfetlerin altına baktığımız vakit, o yapılan değişikliklerden kaynaklanıyor.
Eğer Anayasa Mahkemesi’nin 15 üyesinin 12’sini sayın Cumhurbaşkanı seçiyor, 3 adedini Meclis seçiyor ve Meclis’te de çoğunluğunuz varsa şayet, 15’ini de tıpkı irade seçmiş dersek yanlış yapmış olur muyuz? Yargıçlar Savcılar Kurulu’nun 13 üyesi var, 6’sını sayın Cumhurbaşkanı seçiyor, 7’sini parlamento seçiyor. Bu parlamentodaki seçimlerin mevcut iktidar tarafından yönetildiği, onların iradesiyle seçildiği konusunda bir telaşımız var mı?
Türkiye’de üç tane kurum var. Birisi Anayasa Mahkemesi, birisi Yargıçlar Savcılar Heyeti, birisi de Yüksek Seçim Kurulu‘dur. Bu üç kurumun tarafsız ve bağımsız olmasını temin etmedikçe biz bu sıkıntılarımızdan asla kurtulamayız.
Eğer yargıda bu türlü bir sorun varsa, bunun iktisada olan yansımalarını, toplumsal hayata olan yansımalarını düşündüğünüzde, bunun temelinde yatan tek şey, hukuk güvenliğinin yaratılamamasıdır. Hukuk güvenliğini yaratamadığımız için de bugün para siyasetleriyle, mali siyasetlerle dövizi indiriyoruz faizi çıkarıyoruz, faizi indiriyoruz dövizi çıkarıyoruz ve ekonomiyi ihya etmeye çalışıyoruz.
Bunlar yapay önlemler, gerçek önlem bağımsız ve tarafsız herkesin rahatlıkla kanatlarının altına sığınacağı bir yargıyı teşekkül ettirmektir.”
Önemli bir konuşma.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
Bir yanıt bırakın