Aynur Tekin
Türkiye’nin itibarlı eğitim kurumlarından Boğaziçi Üniversitesi’nde Prof. Dr. Melih Bulu’nun rektör olarak atanması sonrası başlayan huzursuzluk üç yıldır devam ediyor. Liyakatsiz atamalara karşı yapılan “kayyum rektör” protestoları ile gündeme gelen kurumda mevcut idare, üniversitenin özerk yapısına muhalif davrandığı ve kararları üniversitenin bileşenlerine müracaattan aldığı gerekçesiyle eleştiriliyor.
Son olarak Boğaziçi Üniversitesi Senatosunun İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İİBF) ve Fen Edebiyat Fakültesi için aldığı karar reaksiyon çekti. Öğrenciler ve akademisyenler, zirveden inme kararlarla üniversiteye ziyan verildiğini söylüyor.
Tartışmaya neden olan karar nasıl alındı?
Senatonun rahatsızlığa neden olan dair kararı 20 Aralık Çarşamba günü alındı. Cumhurbaşkanı tarafından atanan Rektör Prof. Dr. Naci İnci’nin de içinde yer aldığı Senato, İktisadi İdari Bilimler Fakültesinin kapatılmasını, Fen ve Edebiyat Fakültesinin ise Fen Fakültesi ve İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi olarak ikiye bölünmesini görüştü.
Üniversitenin güney meydanında bir ortaya yüzlerce öğrenci ve akademisyen ise bu planı protesto etmek üzere toplandı. Bu reaksiyonun akabinde senatonun İİBF’nin kapatılmasından vazgeçtiği lakin oy birliğiyle Fen Edebiyat Fakültesinin ikiye bölünmesine karar verdiği duyuruldu.
Üniversite imtihanında en yüksek puanı alan öğrencilerin tercih ettiği iktisat, sürece, siyaset bilimi ve milletlerarası alakalar kısımları İİBF’de bulunuyor. İİBF Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ünal Zenginobuz, kararın akademik ya da bilimsel bir desteği olmadığı görüşünde:
“Maalesef Türkiye’nin güzide bir eğitim kurumunu ele geçirme, fethetme uğraşıyla, yanlışsız düzgün düşünülmeden planlanmadan yapılan bir teşebbüs. Bu türlü kin ve nefretle hareket ederek siz ülkeye sadece ziyan verirsiniz.”
Boğaziçili öğrencilerin yansısı: Bizi de dahil etmediler
Fen Fakültesinin bölünmesi kararına öğrenciler de karşı çıkıyor. Son üç yıldır alınan hiçbir karara öğrenci olarak tesir edemediklerini belirten Tarih Kısmı öğrencisi İstek Keyifli, “Hiçbir karar okulun en büyük bileşenleri olan öğrencilere sorulup alınmıyor. Hepsi doruktan gelme ve bir formuyla aslında zorlama kararlar” diyor.
Sosyoloji kısmı öğrencisi Rabia Işık Lider ise kararın onaylanması durumunda çok sayıda belirsizlikle karşılaşacaklarını söz ediyor:
“Bir anda bütün sistemimizi değiştiriyorlar. Fakültemiz ne olacak, nereye taşınacak? Fen ve edebiyat fakültesi altında bir diploma almak varken şu an insani ve toplumsal bilimler fakültesi ismi altında bir diplomaya sahip olacağız. Tamam, Boğaziçi Üniversitesi esaslı bir yapıya sahip, ismi değerli ancak şu an bu değişen şartlar gelecekte nasıl karşılanacak?”
Prof. Dr. Ünal Zenginobuz, fakültelerin düzenlenmesi ile ilgili kararların iştirakçi bir formda ve araştırmalara dayanarak alınabileceğini vurguluyor. Mevcut senatonun temsiliyet fonksiyonunu kaybeden bir yapı olduğunu belirten Zenginobuz, burada yapılan toplantıların bir formaliteden ibaret olduğunu savunuyor:
“Fakültelerin tekrar düzenlenmesi konusu, üniversitelerde her vakit konuşulabilen hususlardandır. Bu üzere hususlar üniversitelerde uzun uzun tartışılır. Bütün fakültelerden görüş alınır, dış görüş alınır. Bunlar hakkında raporlar hazırlanır, dış görüşler alınır, tartışılır. Ancak bir günde bir karar alıyorsunuz, sonraki gün değiştiriyorsunuz. Akademik ya da idari hiçbir ciddiyeti yok bu işlerin maalesef.”
Bu cins kararların gençlerin Türkiye’ye olan inancına darbe vurduğunu söyleyen Prof. Dr. Zenginobuz, “Türkiye’nin en uygun öğrencilerine yapılacak iş değil bu. Üniversite bu türlü yönetilmez. Bakkal dükkanı bile bu türlü yönetilmez” diyor.
Bundan sonra ne olacak?
Medyascope’a konuşan Boğaziçi Üniversitesi rektörü Prof. Dr. Naci İnci, protestolara yol açan kararı “Geleneğimizde yok diye değişimi reddedemeyiz” kelamlarıyla savundu. İnci, farklı çalışma alanlarına ve metodolojilere sahip ünitelerinin birebir fakülte bulunmasının manalı olmadığı gerekçesiyle bu kararın alındığını söyledi.
Boğaziçi’nde akademik baskılar yurt dışına zorluyor
Senatonun aldığı karar, YÖK’e gönderilecek. Karar, YÖK tarafından onaylanırsa İdare Bilimleri Fakültesi kapatılacak ve buradaki kısımlar İİBF’ye geçecek. Fen-Edebiyat Fakültesi ise bölünecek. Fizik, kimya, matematik, moleküler biyoloji ve genetik kısımları Fen Fakültesi’nde olacak. İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi’nde ise psikoloji, sosyoloji, tarih, ideoloji, Türk lisanı ve edebiyatı, batı lisanları ve edebiyatları, çeviribilimi, dilbilimi kısımları yer alacak.
Boğaziçi Üniversitesi’nde kriz nasıl başladı?
Boğaziçi Üniversitesi’deki kriz, 2 Ocak 2021’de daha evvel AKP’de çeşitli durumlarda misyon alan ve üniversite dışından bir isim olan Prof. Dr. Melih Bulu’nun Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından üniversiteye rektör olarak atanmasıyla başladı. “Kayyum rektör istemiyoruz” sloganıyla üniversite yerleşkesinde protestolar düzenlendi. Polisin müdahalesi sonrası ise aksiyonlara şiddet karıştı ve öğrenciler gözaltına alındı.Bu periyotta akademisyenlerin rektörlük binasına karşı başlattığı “sırt dönme” hareketi hâlâ devam ediyor.
Aylar süren protestoların akabinde Bulu ise daha sonra tekrar Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle 15 Temmuz 2021’de misyondan alındı, yerine Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle üniversite içinden Prof. Dr. Naci İnci rektör olarak atandı.Ancak İnci’nin rektörlüğü de zirveden inme karar olduğu gerekçesiyle reaksiyonlara neden oldu.
Bir yanıt bırakın